Διαβάζουν τα παιδιά σήμερα; Πόσα βιβλία διαβάζουν τον χρόνο, ποια είδη είναι αυτά που προτιμούν αλλά και κατά πόσο τελικά η πανδημία επηρέασε τους μικρούς αναγνώστες; Αυτά είναι κάποια ερωτήματα που θα μπορούσαν να αφορούν γονείς και εκπαιδευτικούς αλλά και κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για όλους τους βιβλιόφιλους. Καθώς έχουν γραφτεί άπειρα άρθρα για τα οφέλη της ανάγνωσης στα παιδιά μας, σήμερα δεν θα σου ξαναγράψω γι’ αυτό, αλλά για όλες αυτές τις πληροφορίες που βρήκα σε μια έρευνα.
Διαβάζουν τα παιδιά σήμερα;
Αν ρωτήσουμε σήμερα γονείς να μας απαντήσουν αν τα παιδιά τους διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία, οι περισσότεροι θα απαντήσουν ένα τρανταχτό «Όχι». Η εικόνα των παιδιών που είναι κολλημένα σε μια οθόνη είτε κινητού, είτε τάμπλετ στο σπίτι ή έξω είναι τόσο απογοητευτική που συχνά μπορεί να ακούσεις γονείς να αναθεματίζουν την ώρα που μπήκε η τεχνολογία στο σπίτι τους και ότι έκτοτε το παιδί τους δεν σηκώνει κεφάλι από την οθόνη και για το βιβλίο, ούτε λόγος.
Από την άλλη, αν ρωτάς εμένα, φυσικά υπάρχει χρόνος με μέτρο στις οθόνες στο σπίτι μας, αλλά τα παιδιά μου, παράλληλα διαβάζουν σχεδόν κάθε μέρα στον ελεύθερο χρόνο τους ή πριν κοιμηθούν λίγες από τις σελίδες του βιβλίου τους. Ο μικρός περισσότερο βιβλία με ήρωες ή καρτούν και οτιδήποτε του τραβήξει το ενδιαφέρον. Η κόρη μου διαβάζει μυθιστορήματα, ιστορίες με κεφάλαια, βιβλία σπουδαίων Ελλήνων συγγραφέων, και είναι μέλος της βιβλιοθήκης του σχολείο της αλλά και του Δήμου που ζούμε και διαλέγει βιβλία μόνη της πια.
Αυτό που συμβαίνει στο δικό μου, πολύ μικρό δείγμα, επιβεβαιώνεται στο έπακρο και από την διαδικτυακή έρευνα που διενήργησε η πλατφόρμα εξατομικευμένης διαδικτυακής διδασκαλίας GoStudent με 1.000 γονείς παιδιών ηλικίας 11-18 ετών. Στα πλαίσια των εορτασμών της Παγκόσμιας ημέρας Βιβλίου, που τιμάται κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου, απάντησαν γονείς από Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Μεξικό, Τουρκία, Ελλάδα και Ολλανδία, για τη σχέση που έχουν τα παιδιά τους με το διάβασμα.
Στην ερώτηση ποιος είναι ο αριθμός των βιβλίων που διάβασαν τα παιδιά το 2021, ο μέσος αριθμός είναι 13,6 βιβλία κατά τη διάρκεια του χρόνου, δηλαδή διάβαζαν περίπου ένα βιβλίο το μήνα για το 2021. Τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να διαβάζουν περισσότερο (κατά μέσο όρο 14,3 βιβλία) σε σχέση με τα αγόρια που διαβάζουν κατά μέσο όρο 12,9 βιβλία τον χρόνο.
Η πλειοψηφία των εφήβων (51%) προτιμά να διαβάζει το βράδυ πριν πάει για ύπνο, και η αμέσως επόμενη προτίμηση είναι κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου (44%) και τα Σαββατοκύριακα (40%).
Pexels
Με ποιον τρόπο αγαπούν τα παιδιά τα βιβλία
Οι μανιώδεις αναγνώστες κάνουν μανιώδεις αναγνώστες! Πράγματι, μπορούμε να παρατηρήσουμε μια τάση στον αριθμό των βιβλίων που διαβάστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους. Όσο πιο μανιώδης αναγνώστης είναι ο γονέας, τόσο υψηλότερος είναι ο αριθμός των βιβλίων που διαβάζει το παιδί κατά τη διάρκεια του έτους. Επομένως, οι γονείς που διαβάζουν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα έχουν παιδιά που διαβάζουν κατά μέσο όρο 16,7 βιβλία το 2021. Σε αντίθεση με τους γονείς που διαβάζουν λιγότερο από μία φορά το μήνα, των οποίων τα παιδιά διάβασαν κατά μέσο όρο 8,3 βιβλία (δηλαδή ο μισός αριθμός σε σχέση με τους μανιώδεις αναγνώστες).
Γιατί δεν διαβάζουν τα παιδιά βιβλία
Το (33%) ωστόσο παραδέχεται ότι τα περισσότερα ή όλα τα βιβλία που διαβάστηκαν το 2021 ήταν υλικό που επιβάλλεται από το σχολείο. Στην ερώτηση γιατί διαβάζουν λιγότερο οι έφηβοι, οι κύριοι λόγοι είναι αντιπάθεια για το διάβασμα (46%) ή έλλειψη χρόνου (38%) ή έλλειψη υλικού ενδιαφέροντος στη διάθεσή τους (17%).
Τι βιβλία προτιμούν να διαβάσουν
Τα 3 κορυφαία είδη είναι: Φαντασίας/Περιπέτειας (57%), Κόμικς/Illustrated βιβλία (35%) και επιστημονικής φαντασίας (24%). Ακολουθεί η κατηγορία εγκλημάτων κατά (24%) και τα μικρά μυθιστορήματα (19%).
Τα αγόρια είναι πολύ πιο πιθανό να προτιμήσουν την επιστημονική φαντασία (29% έναντι 18%) και τα κόμικς (38% έναντι 32%) περισσότερο από τα κορίτσια. Ενώ τα κορίτσια διαλέγουν λίγο περισσότερο το ρομαντικό/δραματικό είδος σε σχέση με τα αγόρια, η διαφορά δεν είναι σημαντική (16% έναντι 13%).
Ποιοι ήρωες βγαίνουν νικητές;
Σχεδόν 15 χρόνια μετά την κυκλοφορία του τελευταίου τόμου του Χάρι Πότερ, παραμένει το αγαπημένο βιβλίο των εφήβων, κάνοντας την συγγραφέα JK. Rowling μια από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς, ακολουθούμενη από τον μάστερ του τρόμου Stephen King.
Τι συνέβη κατά την περίοδο της πανδημίας
Η πανδημία επηρέασε θετικά τους εφήβους που παραδέχονται ότι διαβάζουν περισσότερο από τότε (60%), ενώ το 30% εκτιμά ότι δεν υπήρξαν αλλαγές γι’ αυτούς.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για εμένα. Συχνά βλέπουμε παιδιά μπροστά σε τάμπλετς και οθόνες όμως το γεγονός ότι η συνήθεια του διαβάσματος είναι κάτι που ίσως εδραιώθηκε στη φάση της πανδημίας είναι κάτι που θα μπορούσε φυσικά να μετρηθεί στα θετικά.
Επιπλέον αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι αυτό έχουμε ακούσει συχνά ότι εμείς, οι γονείς, αποτελούμε το παράδειγμα για τα παιδιά μας, τελικά επιβεβαιώνεται αφού τα νούμερα το δείχνουν ξεκάθαρα. Αν θέλεις, λοιπόν, να διαβάζει περισσότερο το παιδί σου, θα πρέπει να συνηθίσει την εικόνα σου με ένα βιβλίο στο χέρι και όχι με μια οθόνη.
Λαμπρινή Λαδά 22 April 2022
