Όσο μεγαλώνουμε, το σώμα και ο νους μας αρχίζουν να χάνουν σταδιακά την αποτελεσματικότητά τους. Πρόκειται για μια φυσιολογική επίδραση της γήρανσης, αν και ορισμένες φορές, η αποδυνάμωση μπορεί να είναι σοβαρότερη και να σχετίζεται με νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Οι υπάρχουσες έρευνες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι μπορούμε να προλάβουμε την γνωστική εξασθένιση που σχετίζεται με τη γήρανση, αν ακολουθήσουμε ορισμένες συνήθειες, μία εκ των οποίων είναι να εκπαιδεύουμε τον εγκέφαλό μας, προκαλώντας τον συνεχώς μέσω παζλ και σχετικών δραστηριοτήτων επίλυσης προβλημάτων.
Κατά πόσο ισχύει τελικά αυτό; Σε διαχρονική μελέτη, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Aberdeen στην Αγγλία, σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας προσπάθησαν να απαντήσουν ακριβώς σε αυτή την ερώτηση.
Η εμπλοκή σε δραστηριότητες θεωρείται σημαντική διάσταση της επιτυχημένης γήρανσης (και πιο συγκεκριμένα, η διατήρηση της νοητικής λειτουργίας). Οι επιστήμονες, λοιπόν, θέλησαν να επανεξετάσουν τον ισχυρισμό αυτό.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα 498 συμμετεχόντων που γεννήθηκαν το 1936 και είχαν κάνει ένα τεστ νοημοσύνης, όταν ήταν 11 χρόνων το 1947. Στην αρχή της έρευνας, οι συμμετέχοντες ήταν περίπου 64 χρόνων και παρείχαν πληροφορίες για το εκπαιδευτικό τους ιστορικό και τις νοητικές τους ικανότητες.
Όλοι συμφώνησαν να κάνουν επιπλέον τεστ, να αξιολογηθεί η μνήμη και η νοητική τους ταχύτητα, όπως επίσης και άλλες μετρήσεις των γνωστικών λειτουργιών σε σχεδόν πέντε διαφορετικές χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια των επόμενων 15 χρόνων.
Τα τεστ περιελάμβαναν ψηφιακά τεστ αντικατάστασης συμβόλων και αξιολογήσεις ως προς το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων στην ανάγνωση και στην επίλυση προβλημάτων, την κριτική τους σκέψη και την επιθυμία τους για μάθηση.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων δεν επιδρούσαν στον ρυθμό της γνωστικής εξασθένισης που σχετίζεται με την ηλικία. Ωστόσο, η τακτική ενασχόληση με τέτοιες δραστηριότητες φάνηκε πως βελτίωνε τις γνωστικές δεξιότητές τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Αυτό σήμαινε επίσης ότι οι άνθρωποι που προτιμούσαν να ασχολούνται με δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων – όπως σταυρόλεξα, παζλ και Sudoku είχαν καλύτερες νοητικές ικανότητες σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, τα ευρήματα της μελέτης δηλώνουν πως, αν και μπορεί να μην εμποδίζει συνολικά την γνωστική εξασθένιση, η επίλυση προβλημάτων και τα παιχνίδια μνήμης κρατούν τον εγκέφαλο σε φόρμα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, ώστε η γνωστική εξασθένιση να μην είναι ιδιαίτερα παρατηρήσιμη σε μεγαλύτερη ηλικία. Η προσωπικότητα του κάθε συμμετέχοντα ήταν αυτή που έκρινε πόση προσπάθεια έκαναν ώστε να αφιερώσουν χρόνο σε τέτοιες δραστηριότητες.
Πηγή: www.bmj.com/content/363/bmj.k4925
