Μηχανογραφικό 2022: Ραντεβού στα τυφλά

Του Στράτου Στρατηγάκη Μαθηματικού – Ερευνητή[email protected] Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, που ψηφίζεται αυτές τις μέρες στη Βουλή, περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων, το διπλό μηχανογραφικό και τον ορισμό των συντελεστών βαρύτητας των εξεταζόμενων μαθημάτων διαφορετικούς σε κάθε τμήμα. Προσοχή, για να μην έχουμε παρεξηγήσεις, αυτές οι ρυθμίσεις θα ισχύσουν από το 2022, δηλαδή από τους μαθητές της φετινής Β Λυκείου. Το διπλό Μηχανογραφικό Δελτίο σε συνδυασμό με τους συντελεστές βαρύτητας των μαθημάτων, που θα είναι διαφορετικοί για κάθε τμήμα, αναμένουμε να μπερδέψουν τους υποψηφίους και τους γονείς τους. Προσπαθήσαμε να αποκρυπτογραφήσουμε τις επερχόμενες αλλαγές και τα πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν. Έστω, για παράδειγμα, ένας υποψήφιος από τις Ανθρωπιστικές Σπουδές που ενδιαφέρεται να γίνει εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια ή τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δηλαδή δάσκαλος, νηπιαγωγός ή φιλόλογος. Οι βαθμοί του στις Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι αυτοί που βλέπουμε στον πίνακα 1. Ο μέσος όρος του είναι 10, οπότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι καλύπτει το όριο της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Πίνακας 1: Βαθμοί υποψηφίου στις Πανελλαδικές Εξετάσεις Μάθημα Βαθμός Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία 11 Αρχαία Ελληνικά 06 Ιστορία 10 Λατινικά 13 Μέσος Όρος 10 Στον πίνακα 2 βλέπουμε τους συντελεστές βαρύτητας που ορίζει κάθε τμήμα. Οι συντελεστές αυτοί δεν έχουν καθοριστεί ακόμη, συνεπώς τους έχουμε θέσει αυθαίρετα, αλλά δεν είναι απίθανο να είναι όπως είναι στον πίνακα 2. Στην τελευταία στήλη βλέπουμε τα μόρια που συγκεντρώνει ο υποψήφιος σε κάθε ένα από τα 4 τμήματα, που ενδεικτικά αναφέρουμε. Βλέπουμε ότι τα μόρια που συγκεντρώνει είναι από 11.260 έως 12.240. Η απόκλιση είναι 980 μόρια. Διαφορά στα μόρια υπάρχει και μεταξύ του ιδίου τμήματος σε διαφορετικές πόλεις. 160 μόρια διαφορά στα δύο τμήματα Φιλολογίας και 440 μόρια στα δύο τμήματα Παιδαγωγικών. Αυτό είναι το πρώτο σημείου που δημιουργεί σύγχυση στον υποψήφιο: Αν το κάθε τμήμα έχει διαφορετικούς συντελεστές θα έχει διαφορετικά μόρια σε κάθε τμήμα. Το πρώτο πεδίο περιλαμβάνει 148 τμήματα. Δεν πιστεύω ότι θα έχει 148 διαφορετικά μόρια ο υποψήφιος, γιατί πιστεύω ότι αρκετά τμήματα, τελικά, θα έχουν τους ίδιους συντελεστές. Δεν αποκλείεται, όμως, ο υποψήφιος να έχει 20 διαφορετικά μόρια, αν 20 τμήματα θέσουν διαφορετικούς συντελεστές. Πίνακας 2: Συντελεστές που ορίζει κάθε τμήμα και τα μόρια που συγκεντρώνει Αρχαία Ελληνικά Ιστορία Λατινικά Νεοελληνική Γλώσσα Μόρια υποψηφίου Φιλολογία Αθήνας 1 0,7 0,3 – 11.260 Φιλολογία Θεσσαλονίκης 1,5 – 0,5 – 11.100 Παιδαγωγικό Αθήνας – 0,8 – 1,2 12.240 Παιδαγωγικό Ρόδου 0,5 0,5 – 1 11.800 Μελέτη: Στράτος Στρατηγάκης Τα τμήματα των ΑΕΙ που ανταποκρίνονται στις επιθυμίες του είναι συνολικά 41, όπως βλέπουμε στον πίνακα 3. Εξ αυτών θα έχει το δικαίωμα να δηλώσει το πολύ μέχρι 15 τμήματα, που μπορεί να είναι και 10, αφού έχει καθοριστεί μόνο ο ανώτατος αριθμός τους και όχι ο ακριβής αριθμός τους, που θα καθοριστεί αργότερα με Υπουργική απόφαση. Με δεδομένο τον περιορισμένο αριθμό τμημάτων που μπορεί να δηλώσει θα πρέπει να κάνει επιλογή αν θα κατευθυνθεί προς την πρωτοβάθμια ή τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αφού δεν μπορεί να τα δηλώσει όλα. Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί να μην έχει τη δυνατότητα να τα δηλώσει όλα, αφού είναι μέσα στις επιθυμίες του; Ποιο το όφελος από τον περιορισμό; Η ανασφάλειά του εντείνεται από το γεγονός ότι με τη δήλωση λίγων μόνο τμημάτων η εισαγωγή του εξαρτάται άμεσα από το τι θα δηλώσουν οι άλλοι υποψήφιοι, ενώ μέχρι τώρα εξαρτιόταν από τις επιδόσεις του. Μπορεί, δηλαδή, τα λίγα τμήματα που αναγκαστικά θα δηλώσει να υπερκαλυφθούν από τους άλλους υποψηφίους και να μείνει εκτός. Βέβαια θα έχει την ευκαιρία στο δεύτερο Μηχανογραφικό θα μπορέσει να δηλώσει όσα τμήματα επιθυμεί, αλλά μόνο από όσα δεν έχουν καλυφθεί. Ας δούμε πώς μπορεί να σκεφθεί: Προτιμά την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση από τη Δευτεροβάθμια. Δεν τα πήγε καλά και στα Αρχαία. Τα μόρια που συγκεντρώνει για το Παιδαγωγικό Ρόδου είναι 11.800. Φυσικά θα δηλώσει αυτό το τμήμα. Δεν θα πρέπει να δηλώσει και τα υπόλοιπα Παιδαγωγικά; Αφού αυτό επέλεξε μεταξύ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας. Συνολικά 18 τμήματα δεν μπορεί να τα δηλώσει. Θα μου πει κάποιος ας μη δηλώσει όλες τις πόλεις. Ναι αλλά δεν ξέρει τι θα δηλώσουν οι άλλοι υποψήφιοι και εξαρτάται από τους άλλους και το πως οι άλλοι δηλώνουν τις σχολές, αν θα υπάρχουν κενές θέσεις στη μία ή την άλλη πόλη. Λογικά θα πρέπει να μη δηλώσει τα τμήματα της Αθήνας, αφού δεν φαίνεται να έχει πολλές πιθανότητες με τους βαθμούς του να πετύχει στην Αθήνα. Κι αν, όμως, δεν τη δηλώσουν πολλοί υποψήφιοι γιατί έχουν και αυτοί λίγες επιλογές και μπορούσε να περάσει στην Αθήνα, αλλά δεν τη δήλωσε; Αδιέξοδο. Γιατί, λοιπόν, να δημιουργούμε τέτοια προβλήματα; Με το μέχρι σήμερα τμήμα θα δήλωνε όλα τα Παιδαγωγικά δασκάλων, νηπιαγωγών και την ειδική αγωγή, συνολικά 20 τμήματα, και μετά θα δήλωνε κάποια τμήματα φιλοσοφίας, ώστε να γίνει καθηγητής. Πιθανό δεν θα δήλωνε τα τμήματα φιλολογίας γιατί δεν τα πάει καλά στα Αρχαία Ελληνικά. Μια χαρά θα ήταν. Ποιο είναι το πρόβλημα που θα λύσει το νέο μηχανογραφικό σ’ αυτό το παιδί και σε πολλές άλλες ανάλογες περιπτώσεις; Κανένα, μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει. Πίνακας 3: Τμήματα που την οδηγούν στην Εκπαίδευση Αριθμός τμημάτων Τμήματα Φιλολογίας 7 Τμήματα Φιλοσοφίας 5 Τμήματα Ιστορίας Αρχαιολογίας 9 Παιδαγωγικά Δημοτικής Εκπαίδευσης 9 Παιδαγωγικά Νηπιαγωγών 9 Ειδικής Αγωγής 2 Σύνολο 41 Η διαδικασία, όπως βλέπουμε, είναι πολύπλοκη αλλά το όφελος δεν είναι φανερό, αντίθετα τα προβλήματα φαίνονται να είναι σοβαρά. Λένε κάποιοι ότι σε άλλες χώρες όπως στην Αμερική ή την Αγγλία οι υποψήφιοι μπορούν να δηλώσουν 6 έως 7 τμήματα το πολύ. Σωστά, όμως οι κοινωνικές συνθήκες εκεί είναι διαφορετικές. Σ’ αυτές τις χώρες δεν υπάρχει η έννοια των εισαγωγικών εξετάσεων. Όποιος θέλει να σπουδάσει μπορεί να σπουδάσει σε κάποιο Πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα δεν ισχύει αυτό. Δεν μπορούν να σπουδάσουν όλοι, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για σπουδές από την προσφορά θέσεων,  γι’ αυτό υπάρχουν οι εισαγωγικές εξετάσεις και το Μηχανογραφικό Δελτίο. Επιπλέον η ελληνική οικογένεια έχει ως προτεραιότητα τις σπουδές των παιδιών της, ενώ στην Αγγλία και την Αμερική δεν έχουν τις σπουδές ως υψηλή προτεραιότητα, γιατί μπορούν να βρουν αξιοπρεπή εργασία και ως απόφοιτοι Λυκείου, αλλά και οι αξίες τους είναι διαφορετικές, όντας πιο προσανατολισμένη στο χρήμα. Επειδή είναι διαφορετικές οι κοινωνίες γι’ αυτό δεν μπορεί αυτό να λειτουργήσει στην Ελλάδα. Αυτά που ισχύουν σε άλλες κοινωνίες έχει γίνει πολλές φορές η προσπάθεια να μεταφερθούν σε εμάς, με το ίδιο πάντα αποτέλεσμα: παταγώδη αποτυχία. Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής δεν είναι λάθος, απλά το πρόβλημα της εισαγωγής φοιτητών με πολύ χαμηλή βαθμολογία λύνεται με τον περιορισμό του αριθμού των εισακτέων, χωρίς όλη την πολυπλοκότητα που τη συνοδεύει. Οι διαφορετικοί συντελεστές βαρύτητας είναι πολύ καλή ιδέα για τη μικρή, έστω, συμμετοχή των Πανεπιστημίων στην επιλογή των φοιτητών τους, που όμως, είναι μισό μέτρο, γιατί θα έπρεπε τα Πανεπιστήμια να ορίζουν και τα μαθήματα. Το διπλό  μηχανογραφικό δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα, απλά θα δημιουργήσει νέα προβλήματα. Ο συνδυασμός των διαφορετικών μορίων που θα έχει κάθε υποψήφιος με τον περιορισμένο αριθμό των επιλογών στο Α Μηχανογραφικό θα μπερδέψει πολύ τα πράγματα. Το Μηχανογραφικό θα μετατραπεί σε ραντεβού στα τυφλά για τους υποψηφίους. Θα χρειάζεται, στρατηγική, πρόβλεψη, ρίσκο και τύχη. Αν μόλις το 1% των υποψηφίων κάνει λάθος στο μηχανογραφικό του, λόγω της πολυπλοκότητάς του, θα έχουν κάνει λάθος 1.000 υποψήφιοι. Κρίμα δεν είναι;