Η σαλμονέλα είναι μια κοινή βακτηριακή ασθένεια που επηρεάζει τον εντερικό σωλήνα. Τα βακτήρια της σαλμονέλας ζουν συνήθως στα έντερα των ζώων και των ανθρώπων και αποβάλλονται μέσω των κοπράνων. Οι άνθρωποι μολύνονται συχνότερα μέσω μολυσμένου νερού ή τροφής. Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της σαλμονέλας και ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης της;
Τι είναι η σαλμονέλα;
Η σαλμονέλα είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ομάδα βακτηρίων που προκαλεί μια τροφιμογενή ασθένεια, την σαλμονέλωση. Αυτά τα βακτήρια βρίσκονται κατά κύριο λόγο στα κόπρανα ανθρώπων ή ζώων. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης της σαλμονέλας στους ανθρώπους είναι όταν οι χειριστές τροφίμων δεν πλένουν επαρκώς τα χέρια τους ή δεν απολυμαίνουν σωστά τα εργαλεία κουζίνας που χρησιμοποιούν για την προετοιμασία φαγητών. Επίσης, μπορεί να μεταδοθεί από τα ζώα στον άνθρωπο όταν εκείνα είναι φορείς των βακτηρίων σαλμονέλας.
Τα συμπτώματα της σαλμονέλας τείνουν να αναπτύσσονται 12-72 ωρών από τη μόλυνση και μπορεί να διαρκέσουν από 4 έως 7 ημέρες. Αν και τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, ωστόσο τα πιο συνηθισμένα είναι ο πυρετός, η διάρροια και ο πόνος στην κοιλιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάρροια μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αφυδάτωση και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. Απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές μπορεί επίσης να αναπτυχθούν εάν η μόλυνση εξαπλωθεί πέρα από τα έντερα. Ο κίνδυνος μόλυνσης από σαλμονέλα είναι υψηλότερος όταν τυχαίνει να ταξιδεύουμε σε χώρες χωρίς καθαρό πόσιμο νερό και σωστή διάθεση λυμάτων.
Unsplash
Ποια τα συμπτώματα;
Η μόλυνση από σαλμονέλα προκαλείται συνήθως από την κατανάλωση ωμού κρέατος, πουλερικών και αυγών ή προϊόντων αυγών ή από την κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος. Τα άτομα που έχουν προσβληθεί από το βακτήριο της σαλμονέλας πιστεύουν ότι έχουν γρίπη του στομάχου. Τα πιο πιθανά συμπτώματα της σαλμονέλας είναι η διάρροια, ο πυρετός, η ναυτία, ο κοιλιακός πόνος, ο εμετός και ο πονοκέφαλος.
Τα συμπτώματα της σαλμονέλας μπορεί να διαρκέσουν έως και μια εβδομάδα. Όμως η διάρροια μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 10 ημέρες. Επίσης είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες για να επιστρέψουν τα έντερα στην προηγούμενη τους κατάσταση. Ακόμα, μερικές ποικιλίες βακτηρίων σαλμονέλας οδηγούν σε τυφοειδή πυρετό, μια μερικές φορές θανατηφόρα ασθένεια που είναι πιο κοινή στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ποια είναι τα αίτια;
Η πιο συνηθισμένη αιτία των ανθρώπων από το βακτήριο της σαλμονέλας είναι όταν καταναλώσουν ένα μολυσμένο φαγητό ή νερό. Πιο συγκεκριμένα, αν τα τρόφιμα έρθουν σε επαφή με κόπρανα είναι πολύ πιθανό να έχουν μολυνθεί με το βακτήριο της σαλμονέλας. Τα κόπρανα μπορούν να εισχωρήσουν σε τροφές όπως το ωμό κρέας και τα πουλερικά μέσω του κρεοπωλείου, ενώ τα θαλασσινά μπορεί να μολυνθούν από μολυσμένο νερό.
Παράλληλα, ωμά ή κακοψημένα αυγά μπορούν να μεταφέρουν το βακτήριο της σαλμονέλας. Ενώ το κέλυφος ενός αυγού μπορεί να φαίνεται ότι είναι τέλειο εμπόδιο στη μόλυνση, ορισμένα μολυσμένα κοτόπουλα παράγουν αυγά που περιέχουν σαλμονέλα πριν καν σχηματιστεί το κέλυφος. Επίσης, το μη παστεριωμένο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να είναι μολυσμένα με σαλμονέλα. Η διαδικασία παστερίωσης σκοτώνει επιβλαβή βακτήρια, συμπεριλαμβανομένης της σαλμονέλας.
Unsplash
Ορισμένα φρέσκα προϊόντα, ιδιαίτερα οι εισαγόμενες ποικιλίες, μπορεί να ποτιστούν στο χωράφι ή να πλυθούν κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας με νερό μολυσμένο με το βακτήριο της σαλμονέλας. Επίσης η σαλμονέλα μπορεί να μεταδοθεί και στην κουζίνα, όταν οι χυμοί από ωμό κρέας και πουλερικά έρχονται σε επαφή με άψητα τρόφιμα, όπως σαλάτες.
Ακόμα, πολλά τρόφιμα μπορεί να έχουν σαλμονέλα όταν παρασκευάζονται από άτομα που δεν πλένουν καλά τα χέρια τους μετά τη χρήση της τουαλέτας ή την αλλαγή πάνας ή μετά το χειρισμό μολυσμένων τροφίμων. Η μόλυνση μπορεί επίσης να συμβεί εάν οι άνθρωποι αγγίξουν κάτι που δεν είναι καθαρό και στη συνέχεια βάλουν τα δάχτυλά τους στο στόμα τους.
Τομέας πρόληψης
Ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την λοίμωξη είναι να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί και προληπτικοί και να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής. Πιο αναλυτικά, μπορούμε να αποφύγουμε την σαλμονέλα και την διάδοσή της με διάφορους τρόπους όπως η ασφαλής προετοιμασία φαγητού, το πλύσιμο των χεριών, η αποφυγή μόλυνσης και η μη κατανάλωση ωμού κρέατος, γαλακτοκομικών ή αυγών.
Το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών μας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της μεταφοράς βακτηρίων σαλμονέλας στο στόμα μας ή σε οποιοδήποτε φαγητό που ετοιμάζουμε. Πλένουμε τα χέρια μας με σαπούνι και νερό για 20 δευτερόλεπτα μετά από την επίσκεψή μας στην τουαλέτα, την επαφή μας με κόπρανα ή αν έχουμε χειριστεί ωμό κρέας και πουλερικά.
Επίσης ένας άλλος τρόπος να προστατευθούμε από την σαλμονέλα είναι να κρατάμε μακριά από άλλες τροφές τα ωμά κρέατα, πουλερικά και θαλασσινά για να μην υπάρχει διάδοση του βακτηρίου. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε δύο σανίδες κοπής στην κουζίνα μας, μία για ωμό κρέας και μία για φρούτα και λαχανικά. Μην τοποθετούμε ποτέ μαγειρεμένο φαγητό σε άπλυτο πιάτο που προηγουμένως είχαμε ωμό κρέας και πρέπει να πλένουμε καλά τις επιφάνειες προετοιμασίας τροφίμων με σαπούνι και νερό. Ακόμα, είναι απαραίτητο να μαγειρεύουμε καλά τα φαγητά και να τα βάζουμε στο ψυγείο ή κατευθείαν στην κατάψυξη.
Τέλος, αν αισθανθούμε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα της σαλμονέλας, θα πρέπει να ειδοποιήσουμε αμέσως τον γιατρό για να μας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες για την σωστή θεραπεία.
Μάριος Βουτσίνος 15 October 2022
