Σε μια μελέτη που μόλις δημοσιεύτηκε σχετικά με το πως οι ανάγκες των προγόνων μας επηρεάζουν τα σύγχρονα συναισθήματά μας, οι ερευνητές αποκάλυψαν κάτι πραγματικά εκπληκτικό. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ευτυχισμένοι, όταν περιτριγυρίζονται από ανθρώπους, οι έξυπνοι άνθρωποι νιώθουν ευτυχισμένοι, όταν είναι μόνοι.
Οι ερευνητές, Norman Ρ Li και Satoshi Kanazawa, από το πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και του London School of Economics and Political Science στην Αγγλία, ερεύνησαν την “θεωρία της σαβάνας” σχετικά με την ευτυχία.
Η θεωρία της σαβάνας, γνωστή και ως “υπόθεση της εξελικτικής κληρονομιάς” ή “υπόθεση αναντιστοιχίας”, προϋποθέτει, ότι θα αντιδρούσαμε σε κάποιες περιστάσεις όπως και οι πρόγονοί μας, έχοντας εξελιχθεί ψυχολογικά με βάση τις ανάγκες των προγόνων μας, όταν η ανθρωπότητα ζούσε στην σαβάνα.
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν από το Εθνικό Κέντρο Διαχρονικής Μελέτης της Εφηβικής Ηλικίας κατά την περίοδο 2001- 2002 με 15.197 άτομα, ηλικίας 18-28 ετών. Οι ερευνητές εξέτασαν μια συσχέτιση μεταξύ του που ζούσε ο συνεντευξιαζόμενος, αγροτική ή αστική περιοχή, και το πόσο ικανοποιημένος ήταν από την ζωή του. Τους ενδιέφερε να εκτιμήσουν το πως η πυκνότητα του πληθυσμού και οι φιλίες επηρεάζουν την ευτυχία.
Πως αισθανόμαστε, όταν είμαστε μέσα σε μεγάλες ομάδες
Η μελέτη διαπίστωσε, ότι οι άνθρωποι σε γενικές γραμμές ήταν λιγότερο ευτυχισμένοι σε περιοχές με μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού. Οι συντάκτες της έκθεσης το βλέπουν αυτό ως υποστήριξη για την θεωρία της σαβάνας, γιατί νιώθουμε από την φύση μας άβολα μέσα σε μεγάλες ομάδες. Ως απόδειξη, επικαλούνται το γεγονός, ότι οι εγκέφαλοί μας εξελίχθηκαν για να λειτουργούν σε ομάδες περίπου των 150 ατόμων:
- Συγκρίνοντας το μέγεθος του νεοφλοιού μας με άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά και τα μεγέθη των ομάδων στις οποίες κατοικούν, υποδηλώνει, ότι το φυσικό μέγεθος μιας ανθρώπινης ομάδας είναι περίπου 150 άτομα (Dunbar,1992) .
- Οι προσομοιώσεις σε υπολογιστή δείχνουν, ότι η εξέλιξη της αποστροφής του κινδύνου συμβαίνει μόνο σε ομάδες των 150 ατόμων (Hintze, Olson, Adami, & Hertwig, 2013).
- Το μέσο μέγεθος των σύγχρονων κοινωνιών κυνηγών-συλλεκτών είναι 148,4 άνθρωποι (Dunbar, 1993).
- Τα νεολιθικά χωριά στην Μεσοποταμία είχαν περίπου 150-200 άτομα (Oates, 1977).
- Όταν μια ομάδα υπερέβαινε τα 150-200 άτομα, είχαν την τάση να χωρίζονται στα δυο, προκειμένου να διευκολυνθεί η καλύτερη συνεργασία και αμοιβαιότητα μεταξύ των μελών της (Chagnon, 1979).
- Το μέσο προσωπικό δίκτυο, όπως προέρχεται από τον τυπικό αριθμό των καρτών διακοπών που αποστέλλονται κάθε χρόνο σε κάθε άνθρωπο είναι 153,5 άνθρωποι (Hill & Dunbar, 2003).
Ωστόσο, η μελέτη ανακάλυψε, ότι η αρνητική επίδραση της παρουσίας πολλών ανθρώπων είναι πιο έντονη μεταξύ ανθρώπων μέτριας ευφυΐας. Υποστηρίζουν, ότι οι πιο έξυπνοι πρόγονοί μας μπορούσαν να προσαρμοστούν καλύτερα σε μεγαλύτερες ομάδες στην σαβάνα χάρη στην καλύτερη στρατηγική ευελιξία και την έμφυτη εφευρετικότητα. Έτσι, οι πρόγονοί μας βίωναν λιγότερο άγχος από τα σημερινά αστικά περιβάλλοντα.
Πρέπει να έχουμε φίλους. Ή όχι.
Αν και φαίνεται αυτονόητο, ότι οι καλές φιλίες αυξάνουν την ικανοποίηση στην ζωή μας, οι ερευνητές σημείωσαν, ότι γνωρίζουν μόνο μια μελέτη που το επιβεβαιώνει αυτό και η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα, ότι φιλίες ικανοποιούν ψυχολογικές ανάγκες, όπως η συσχέτιση, η ανάγκη να μας χρειάζονται και μια διέξοδο για την ανταλλαγή εμπειριών. Παρόλα αυτά, ο λόγος που οι άνθρωποι έχουν τέτοιες ανάγκες παραμένει ανεξήγητος.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν, ότι οι φιλίες και οι συμμαχίες ήταν ζωτικής σημασίας για την επιβίωση με την έννοια, ότι διευκόλυναν την ομάδα στο κυνήγι και την κοινή χρήση των τροφίμων, στην αναπαραγωγή και στην ανατροφή των παιδιών.
Τα δεδομένα που ανέλυσαν, υποστηρίζουν την υπόθεση, ότι οι καλές φιλίες, μερικές καλές φιλίες είναι προτιμότερες από πολλές πιο αδύναμες, αυξάνουν την ικανοποίηση στην ζωή πολλών ανθρώπων.
Ωστόσο, στους ιδιαίτερα ευφυείς ανθρώπους η υπόθεση αυτή αντιστρέφεται: οι έξυπνοι άνθρωποι αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι, όταν είναι μόνοι τους παρά μαζί με άλλους, ακόμα και αν αυτοί οι άλλοι είναι καλοί φίλοι. Μια “υγιείς” κοινωνική ζωή αφήνει τους πολύ έξυπνους ανθρώπους με πολύ λιγότερη ικανοποίηση από την ζωή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός, ότι οι επιθυμίες τους είναι πιο φιλόδοξες και πιο προσανατολισμένες στους στόχους τους και οι άλλοι άνθρωποι τους αποσπούν την προσοχή.
