5 μύθοι για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) που καταρρίπτονται

Υπάρχουν λίγες ψυχικές διαταραχές που φαίνεται να είναι τόσο παρεξηγημένες όσο η ΙΨΔ ή Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή. Για πολλούς ανθρώπους, έχει περάσει στην καθημερινή αργκό, και χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει απλές τελειομανείς τάσεις ή έναν ιδιότροπο τύπο προσωπικότητας.

Για όλα τα memes των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που προσποιούνται ότι διαγιγνώσκουν την ΙΨΔ μόνο και μόνο επειδή μας ενοχλούν οι άνισες στοίβες βιβλίων ή οι πίνακες ζωγραφικής που είναι ελαφρώς στραβωμένοι, η πραγματική αλήθεια είναι πολύ πιο σοβαρή: το OCD μπορεί να είναι εξουθενωτικό.

Τι είναι, λοιπόν, η ΙΨΔ στην πραγματικότητα; Αναγνωρισμένη από το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, περιλαμβάνει έναν αγώνα με παρεμβατικές, ανησυχητικές σκέψεις -αυτές είναι οι εμμονές -, καθώς και επαναλαμβανόμενες, τελετουργικές συνήθειες που προσπαθούν να επιλύσουν το άγχος αυτών των σκέψεων. Αυτά τα τελετουργικά πρότυπα συμπεριφοράς είναι οι καταναγκασμοί. Αν και δεν έχουν όλοι όσοι πάσχουν από ΙΨΔ και τα δύο, οι περισσότεροι τα έχουν, και εξ ορισμού, αυτοί οι φαύλοι κύκλοι σκέψεων και συμπεριφορών προκαλούν έντονο άγχος και σημαντική αναστάτωση στην καθημερινή ζωή. Ευτυχώς, υπάρχει ελπίδα και υπάρχουν αρκετές αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές.

Εδώ αποσαφηνίζουμε τις τεράστιες διαφορές μεταξύ του τρόπου με τον οποίο η κουλτούρα μας χρησιμοποιεί τη λέξη «OCD» και του πώς είναι πραγματικά η ίδια η ψυχολογική διαταραχή.

Μύθος νούμερο 1: Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σημαίνει ότι κάποιος είναι τελειομανής

Όχι, αυτό είναι μια λανθασμένη αντίληψη που συχνά δεν έχει καμία βάση στην πραγματικότητα. Τα άτομα με ΙΨΔ μπορεί να αισθάνονται εκτός ελέγχου, χαμένα στον κύκλο των ιδεοληψιών και των καταναγκασμών και μπορεί να αισθάνονται ότι η τελειότητα δεν υπάρχει πουθενά. Δεν έχει να κάνει με το να θέλουν τα πράγματα ακριβώς σωστά. Πρόκειται για έναν συνεχή αγώνα για να ηρεμήσουν οι ενοχλητικές σκέψεις που συνεχώς εισβάλλουν, και οι καταναγκασμοί που είναι απελπισμένες προσπάθειες να ξύσουν αυτές τις φαγούρες.

Μύθος νούμερο 2: Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σημαίνει ότι κάποιος είναι εξαιρετικά τακτικός ή φοβάται τα μικρόβια

Επίσης, όχι. Αν και ορισμένα άτομα με Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να έχουν συγκεκριμένες εμμονές που αφορούν φόβους μόλυνσης και καταναγκασμούς που έχουν να κάνουν με το πλύσιμο των χεριών, πολλά δεν έχουν. Οι ιδεοληπτικές σκέψεις μπορεί να αφορούν οτιδήποτε ανησυχητικό γύρω μας, και οι φόβοι μόλυνσης – αν και βρίσκονται σε αύξηση μετά το COVID – είναι απλώς ένας υποτύπος. Και πολλοί άνθρωποι που συσσωρεύουν αντικείμενα σε σημείο που να μην είναι ασφαλείς οι συνθήκες διαβίωσης πάσχουν στην πραγματικότητα από ιδεοψυχαναγκαστική συμπτωματολογία. (Η διαταραχή της Αποθησαύρισης είναι στενά συνδεδεμένη).

Μύθος Νο 3: Η ΙΨΔ είναι απλώς ένας τύπος προσωπικότητας

Δεν είναι. Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει τεράστια αναστάτωση και δυσκολίες και άνθρωποι πολλών διαφορετικών προσωπικοτήτων μπορεί να υποφέρουν από αυτήν. Στη σύγχυση συμβάλλει το γεγονός ότι υπάρχει επίσης μια διαταραχή προσωπικότητας που φέρει το όνομα Διαταραχή Ιδεοψυχαναγκαστικής Προσωπικότητας, αλλά αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν καθόλου εμμονές ή καταναγκασμούς, όσο μπερδεμένο κι αν ακούγεται αυτό.

Μύθος νούμερο 4: Τα άτομα με ΙΨΔ πρέπει απλώς να χαλαρώσουν

Και πάλι – όχι. Ένα άτομο με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σίγουρα παλεύει με το άγχος, αλλά αυτό πηγάζει από τη συνεχή εισβολή εμμονικών, ενοχλητικών κύκλων σκέψης και μοτίβων συνηθειών που αισθάνονται ότι μπορεί να καταλαμβάνουν τη ζωή τους. Τα άτομα με ΙΨΔ συχνά αισθάνονται ότι ο εγκέφαλός τους είναι ο χειρότερος εχθρός τους. Το να λέτε σε ένα άτομο με ΙΨΔ να χαλαρώσει είναι περίπου τόσο χρήσιμο όσο το να λέτε σε ένα άτομο με κατάθλιψη να «είναι απλά χαρούμενο». (Μην το κάνετε!)

Μύθος νούμερο 5: Η ΙΨΔ είναι απλώς ο τρόπος που είναι και δεν μπορεί να βοηθηθεί κανείς

Ευτυχώς, αυτός ο μύθος είναι εξίσου λανθασμένος με τους άλλους. Όταν πρόκειται για την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ακόμη και σε σοβαρές περιπτώσεις, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να ελπίζετε. Συγκεκριμένοι τύποι γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας όπως η ERP (Exposure and Response Prevention), αλλά και άλλες προσεγγίσεις όπως η ψυχοδυναμική, έχουν δείξει πολύ ελπιδοφόρα επίπεδα αποτελεσματικότητας, και διάφορα φάρμακα – συμπεριλαμβανομένων των αντικαταθλιπτικών SSRI – έχουν επίσης δείξει θετικά αποτελέσματα. Εάν πάσχετε από ΙΨΔ, μην παραμείνετε σιωπηλοί, μην κρυφτείτε. Απευθυνθείτε σύντομα σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας – δεν είστε μόνοι.

Πηγή:

www.psychologytoday.com/intl/blog/friendship-20/202109/5-myths-about-ocd