της Θάλεια Γούτου, medlabnews.gr iatrikanea
Ακούγοντας για τους κινδύνους από τη χρήση φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων στα φρούτα και στα λαχανικά, αλλά και βλέποντας το χώμα πάνω τους μας δημιουργούνται εύλογα διάφορες ανησυχίες. Oι ανησυχίες είναι δικαιολογημένες και μη γνωρίζοντας τι είναι σωστό προσπαθούμε να τα καθαρίσουμε, με τρόπους που κακό κάνουν παρά καλό.
Και φυσικά δεν είναι δυνατό να αποτελούν οι φόβοι μας λόγους αποφυγής της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, που αποτελούν την βάση της μεσογειακής διατροφής.
Δυστυχώς, πολλοί κάνουν ένα μεγάλο λάθος με τα φρούτα και τα λαχανικά, που θα μπορούσε να τους θέσει σε κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες, σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Ποτέ μην ξεφλουδίζετε τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα πλύνετε
Αν και μπορεί να θέλετε να απολαύσετε γρήγορα τα φρούτα και τα λαχανικά, το ξεφλούδισμα τους πριν τα πλύνετε είναι πάντα κακή ιδέα, λέει το CDC.
Όταν ξεφλουδίζετε ένα λαχανικό ή ένα κομμάτι φρούτου που δεν έχει πλυθεί, μπορεί να μεταφέρετε βακτήρια από το εξωτερικό του απευθείας στην σάρκα που πρόκειται να καταναλώσετε.
Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά συγκαταλέγονται στις ομάδες τροφίμων που συχνά προκαλούν τροφική δηλητηρίαση
Παρά την άξια φήμη τους ότι είναι υγιεινά, τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να παρουσιάσουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία εάν δεν προετοιμαστούν σωστά. Μάλιστα, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων “ενόχων” σε τροφιμογενείς ασθένειες από Salmonella, E. coli και Listeria κάθε χρόνο.
Ορισμένες μέθοδοι καθαρισμού μπορούν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό
Αν και η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συνιστά το πλύσιμο των φρέσκων φρούτων και λαχανικών με τρεχούμενο νερό πριν από την κατανάλωσή τους, υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι καθαρισμού που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία σας.
«Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι πορώδη τρόφιμα. Τα σαπούνια και τα οικιακά απορρυπαντικά μπορούν να απορροφηθούν από αυτά και, παρά το καλό ξέβγαλμα, μπορεί να σας αρρωστήσουν», προειδοποιεί ο FDA.
Ορισμένα μέρη στα πλυμένα φρούτα και λαχανικά πρέπει να αποφεύγονται
Ακόμα κι αν τα έχετε καθαρίσει καλά, οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν μέρη σε φρούτα και λαχανικά που μπορεί να θέλετε να αποφύγετε.
Τόσο το CDC όσο και ο FDA συνιστούν να κόψετε τα μέρη των φρούτων ή των λαχανικών που φαίνεται να έχουν αλλοιωθεί με κάποιο τρόπο. “Τα χτυπήματα και τα εκδορές στην φλούδα μπορεί να επιτρέψουν την είσοδο παθογόνων σε ένα φρούτο ή λαχανικό και τα κατεστραμμένα προϊόντα συνήθως χαλούν πιο γρήγορα”, εξήγησε σε συνέντευξή της η Rebecca Dittmar, συντονίστρια του προγράμματος διαχείρισης και προστασίας τροφίμων στο Texas A&M University College of Agriculture & Life Sciences.
Oι μολύνσεις που μας απειλούν είναι δύο ειδών:
• H λεγόμενη «μηχανική», η οποία προέρχεται από τις σκόνες, τις κοπριές, τα βρόμικα νερά κ.ά., που βρίσκονται στο έδαφος και έρχονται σε άμεση επαφή με τα φυτά, τα λαχανικά ή τα φρούτα.
• H «χημική» μόλυνση, η οποία αναφέρεται στα λιπάσματα, στα φυτοφάρμακα και στα εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες. Eίναι πιθανό, όμως, να προέρχεται και από τον αέρα (π.χ. αμπέλια κοντά σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας μπορεί να μολυνθούν από το μόλυβδο της βενζίνης).
Προσοχή
Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να αποφύγουμε (το κάνουν λάθος οι περισσότεροι) είναι ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε σαπούνι.
ΔΕΝ χρησιμοποιούμε ποτέ για το πλύσιμο των λαχανικών και των φρούτων χημικά φάρμακα οποιασδήποτε μορφής (π.χ υγρό πιάτων). Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πόρους στην εξωτερική τους επιφάνεια μέσω των οποίων θα εισέλθει μέρος των χημικών στο εσωτερικό τους
Ένα πολύ καλό πλύσιμο με άφθονο τρεχούμενο νερό (πόσιμο) απομακρύνει τη «μηχανική» μόλυνση, εξουδετερώνοντας έτσι μεγάλο αριθμό μικροβίων και βακτηρίων. Tο καλό πλύσιμο επιβάλλεται, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για λαχανικά που θα καταναλωθούν νωπά ή φρούτα των οποίων η φλούδα δεν θα αφαιρεθεί. Aν και υπάρχουν ορισμένα γεωργικά φάρμακα που απορροφώνται αυτούσια από το φυτό και δεν φεύγουν με το πλύσιμο, τα περισσότερα σύγχρονα φάρμακα δεν εισχωρούν στο εσωτερικό τους και επομένως είναι εύκολο να απομακρυνθούν. Ένα πολύ καλό πλύσιμο με άφθονο τρεχούμενο νερό απομακρύνει τη «μηχανική» μόλυνση, εξουδετερώνοντας έτσι μεγάλο αριθμό μικροβίων και βακτηρίων.
Oρισμένοι υποστηρίζουν ότι πλένοντας εκτός από νερό και με ξίδι τα τρόφιμα που είναι επιρρεπή σε ποικίλες μορφές μολύνσεων (π.χ. τα λαχανικά), αυτά αποκτούν μια επιπλέον «ασπίδα» προστασίας απέναντι στα μικρόβια. Πράγματι, το ξίδι δημιουργεί ένα όξινο περιβάλλον στο οποίο δεν μπορούν να ζήσουν ορισμένοι μικροοργανισμοί. Aπό την άλλη πλευρά, όμως, πολλοί είναι και αυτοί που επιβιώνουν σε ανάλογες συνθήκες, οπότε μάλλον είναι άσκοπο να το χρησιμοποιείτε παντού και πάντα!
Η διαδικασία είναι πολύ απλή:
• Γεμίστε μια λεκάνη ή το νεροχύτη της κουζίνας με ένα διάλυμα από 1 μέρος λευκού ξιδιού και 3 μέρη νερού.
• Ρίξτε όλα τα φρούτα και λαχανικά που μόλις αγοράσατε μέσα σε αυτό (εναλλακτικά μπορείτε να βάλετε το διάλυμα σε ένα δοχείο και να ψεκάσετε ό,τι θέλετε ξεχωριστά)
• Με τα χέρια σας τρίψτε τα φρούτα και λαχανικά για να πάει το διάλυμα παντού, αλλά και για να φύγουν και άλλα υπολείμματα, όπως το χώμα.
• Τέλος, αδειάστε την λεκάνη/νεροχύτη και πλύνετε τα φρούτα και λαχανικά με καθαρό τρεχούμενο νερό.
Σε φρούτα και λαχανικά που έχουν μαλακό περίβλημα και έχουν πόρους στην επιφάνειά τους όπως τα σταφύλια, τα μούρα, οι φράουλες να χρησιμοποιήσετε αντί για ξίδι, χυμό λεμονιού που δεν απορροφάται από το φρούτο και δεν θα αλλοιώσει την γεύση του.
Τα «καθαρά» φρούτα και λαχανικά, τα οποία είναι λιγότερο πιθανό να συγκρατήσουν τα φυτοφάρμακα είναι το καλαμπόκι, ο ανανάς, το λάχανο, τα κατεψυγμένα μπιζέλια, τα κρεμμύδια, τα σπαράγγια, το μάγκο, το αβοκάντο, τα ακτινίδια, η μελιτζάνα, το γκρέιπφρουτ, το πεπόνι, το κουνουπίδι και οι γλυκοπατάτες.
Όσο και αν πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά σας πριν τα τοποθετήσετε στο ψυγείο, τα συρτάρια ή ο χώρος που τοποθετούνται αυτά είναι ιδιαίτερα βρόμικος. Συνεχώς αναπτύσσονται βακτήρια και επιπλέον, λόγω του ότι συνήθως αυτός ο χώρος είναι χαμηλά στο ψυγείο, άλλα φαγητά στάζουν εκεί μέσα χειροτερεύοντας ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Πώς να τα αποθηκεύετε στο ψυγείο σας
Μην βάζετε τα φρούτα και τα λαχανικά κατευθείαν μέσα στο ψυγείο χωρίς καμία προστατευτική σακούλα. Τοποθετήστε τα μέσα στις σακούλες τους και απλά φροντίστε να χαλαρώσετε λίγο το άνοιγμα της σακούλας για να μη δημιουργείται υγρασία και μούχλα.
Γενικά η υγρασία συμβάλει στην εμφάνιση μούχλας, για αυτό και πρέπει τα φρούτα και τα λαχανικά να είναι στεγνά. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να απλώσετε μερικές απορροφητικές χαρτοπετσέτες κάτω από τα φρούτα και τα λαχανικά για να απορροφηθεί η περιττή υγρασία
Σημαντικό:
• Μην επιτρέπετε στα παιδιά να πιάνουν άπλυτα φρούτα και λαχανικά, γιατί μπορεί να έχουν φυτοφάρμακα.
• Κρατήστε τα φρούτα και τα λαχανικά εκτός ψυγείου για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, διαδικασία που υποβοηθά τη διάσπαση του φυτοφαρμάκου.
Προτιμήστε φρούτα και λαχανικά εποχής γιατί στα εκτός εποχής έχει γίνει κατά τεκμήριο μεγαλύτερη χρήση φυτοφαρμάκων.
• Μην τρώτε και μη μαγειρεύετε άπλυτα φρούτα, όσπρια και λαχανικά και μην τα αποθηκεύετε άπλυτα στο ψυγείο.
• Tρόφιμα με σκληρή επιφάνεια, όπως τα καρότα και οι πατάτες, μπορείτε να τα καθαρίζετε με μια βούρτσα.
• Πολλοί άνθρωποι δεν πλένουν τη φλούδα ενός αβοκάντο πριν από την κοπή του, επειδή δεν τρώγεται. Αλλά στην πορώδη φλούδα του αβοκάντο ζουν βλαβερά βακτήρια τα οποία μπορεί να μεταφερθούν και να μολύνουν το μαχαίρι σας, καθώς κόβετε το φρούτο.
