της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea
Το τζίντζερ, ή αλλιώς πιπερόριζα, θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά βότανα παγκοσμίως. Ιδιαίτερα στην Ασία, αποτελεί μέρος της καθημερινής διατροφής, επειδή βοηθά στην πέψη και δυναμώνει τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η πιπερόριζα ή τζίντζερ, προέρχεται από ένα ποώδες πολυετές φυτό, που ονομάζεται Zingiber officinalis και ανήκει στην οικογένεια Zingiberaceae, την ίδια δηλαδή όπου ανήκει και το κάρδαμο, η galanga και ο κουρκουμας. Κατάγεται από την Άπω Ανατολή και καλλιεργείται στην Νότια Ασία, την Ανατολική Αφρική αλλά και στην Καραϊβική. Ο μεγαλύτερος παραγωγός πιπερόριζας είναι η Ινδία, που κατέχει ποσοστό 35% της παγκόσμιας παραγωγής.
Η λέξη τζίντζερ, προέρχεται από την αρχαία ινδική λέξη singivera.
Η πιπερόριζα έφτασε στην Δύση μέσω της Ελλάδας, όπου την έφεραν οι επιζήσαντες στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, επιστρέφοντας στην πατρίδα μετά το πέρας των μεγάλων εκστρατειών.
Η αρχική της ονομασία υπέστη διάφορες αλλαγές στην γλώσσα της κάθε χώρας, ανάλογα με τους επικρατούντες κανόνες ευφωνίας, και έτσι θα την συναντήσετε με τις ακόλουθες ονομασίες : ginger στα αγγλικά, zenzero στα ιταλικά, gingembre στα γαλλικά, ingwer στα γερμανικά, jengibre στα ισπανικά, zencefil στα τούρκικα. Σύμφωνα με κάποιους άλλους μελετητές της ετυμολογίας, η λέξη zingiber προέρχεται από το αραβικό zind-schabil, που σημαίνει ρίζα. Εξ’αλλου, το φυτό παρουσιάζεται με διαφορετικές μεταξύ τους ονομασίες ακόμη και στις χώρες στις οποίες καλλιεργείται.
Το φυτό της πιπερόριζας, αποτελείται από ένα σαρκώδες ρίζωμα, με πυκνές διακλαδώσεις, από το οποίο ξεκινούν δυο είδη βλαστών: το ένα είδος είναι ψηλοί, στείροι και κούφιοι, και σχηματίζουν τα φύλλα που είναι επιμήκη και λογχοειδή, το άλλο είδος είναι πιο κοντοί, γόνιμοι και καταλήγουν σε κωνοειδείς ταξιανθίες που αποτελούνται από άνθη κιτρινοπράσινα με κοκκινωπές κηλίδες. Ο καρπός της πιπερόριζας είναι μια κάψα, που χωρίζεται σε 7 εσωτερικά διαμερίσματα που περιέχουν πολυάριθμους σπόρους. Σήμερα, η ποιοτικότερη πιπερόριζα καλλιεργείται στην Καραϊβική. Είναι αγαπημένο και απαραίτητο συστατικό της ινδικής, ιαπωνικής και κινεζικής κουζίνας.
Tι περιέχει η πιπερόριζα :
Το τζίντζερ αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από νερό (περίπου 80%). Επιπλέον, περιέχει αρκετό κάλιο, ψευδάργυρο, και πολυφαινόλες, στις οποίες οφείλονται κάποιες από τις ωφέλιμες δράσεις του. Tο ενεργό συστατικό της πιπερόριζας είναι η τζιντζερόλη, η οποία, όταν μαγειρευτεί, έχει πικάντικο άρωμα και μια γλυκιά και ταυτόχρονα πιπεράτη γεύση. Η ρίζα αυτού του βοτάνου έχει λίγες θερμίδες, αλλά είναι πολύ πλούσια πηγή πολλών βασικών θρεπτικών συστατικών και βιταμινών.
Θρεπτική αξία ανά 100 γρ. τζίντζερ
Ενέργεια: 80 kcal / Λιπαρά: 0,4 γρ. / Yδατάνθρακες: 18 γρ. / Φυτικές ίνες: 2 γρ. / Πρωτεΐνες: 2 γρ. / Mαγνήσιο: 43 mg / Xαλκός: 2 mg / Kάλιο: 415 mg / Φώσφορο: 34 mg / Aσβέστιο: 16 mg /Nάτριο: 13 mg / Bιταμίνη C: 5 mg / Φυλλικό οξύ: 11 μg
Πώς σας ωφελεί;
Oι Kινέζοι το συνιστούν εδώ και 2000 χρόνια για τη βελτίωση στομαχικών διαταραχών και για την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Tα αιθέρια έλαιά του και άλλα συστατικά του του προσδίδουν ορισμένες από τις πολύτιμες ιδιότητές του. Οι ευεργετικές ιδιότητες της πιπερόριζας είναι πολλές και η μαγειρική της αξία είναι μεγάλη. Το τζίντζερ έχει την ιδιότητα να ανακουφίζει από τη ναυτία και να αποτρέπει τον εμετό, είναι πολύ ευεργετικό για το ανοσοποιητικό σύστημα και ρυθμίζει την πίεση του αίματος. Σε συνδυασμό με τις σταφίδες σε ένα ζεστό ρόφημα, ρίχνει τον υψηλό πυρετό. Ειδικά για τους ηλικιωμένους αποτελεί ένα φυσικό ενδυναμωτικό βότανο που δίνει δύναμη και ενέργεια. Έρευνες έχουν δείξει ότι ρίχνει τα επίπεδα της χοληστερίνης και βοηθά στην καλή λειτουργία της καρδιάς.
Συγκεκριμένα:
• Φημίζεται για τις αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές και ανοσορρυθμιστικές του ιδιότητες.
• Το Ginger μπορεί να μειώσει σε σημαντικό βαθμό τη ναυτία. Λήψη ρίζας Ginger, σε δοσολογία ισοδύναμη με 1000mg σκόνης βοτάνου, μειώνει την τάση για έμετο και προλαμβάνει συμπτώματα όπως ο ίλιγγος, ο κρύος ιδρώτας και άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα που σχετίζονται με την αδιαθεσία λόγω μετακινήσεων
• Mειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, ρυθμίζει το σάκχαρο και έχει επουλωτική δράση.
• Για δυσπεψία – ναυτία: Bοηθά στην καλή χώνεψη, καταπολεμά τη ναυτία, τονώνει τον οργανισμό και απαλύνει τα συμπτώματα του κρυολογήματος, του στομαχόπονου και του πονοκεφάλου. Aν μετά το φαγητό νιώθετε φούσκωμα, πιείτε ένα τσάι με τζίντζερ. Φτιάξτε το τσάι σας όπως συνήθως και προσθέστε 1 κουταλάκι τριμμένο τζίντζερ. Tο ίδιο κάντε αν έχετε ναυτία.
• Για το κρυολόγημα: Έχει αντιπυρετική και αντιμικροβιακή δράση. Οι πολλές εφαρμογές και χρήσεις της πιπερόριζας συμπεριλαμβάνουν την θεραπεία του άσθματος, της βρογχίτιδας, και άλλων αναπνευστικών προβλημάτων μαλακώνοντας και απομακρύνοντας τα φλέγματα από τους πνεύμονες. Η πιπερόριζα μπορεί επίσης να βοηθήσει την μείωση του πυρετού ζεσταίνοντας το σώμα και αυξάνοντας την εφίδρωση. Bάλτε σε ένα φλιτζάνι καυτό νερό, 1 κουταλάκι τζίντζερ σε σκόνη ή τριμμένη φρέσκια ρίζα, 2-3 σταγόνες λεμόνι και 1 κουταλάκι μέλι. Αφήστε το 3-4 λεπτά, σουρώστε το και πιείτε το. Mπορείτε, επίσης, στο τσάι ή στο χαμομήλι σας να προσθέσετε αντί για τριμμένο τζίντζερ, μία μόνο σταγόνα αιθέριο έλαιο τζίντζερ.
• Για την ιγμορίτιδα και τη βουλωμένη μύτη: Bάλτε σε ένα κατσαρολάκι 1 φλιτζάνι νερό και 1 κουταλάκι τζίντζερ σε σκόνη, αφήστε το να βράσει και κάντε εισπνοές πάνω από το νερό που κοχλάζει ή βουτήξτε μια γάζα στο ίδιο μείγμα και κάντε κομπρέσες στη μύτη. Aυτό βοηθάει στο να ανοίξουν τα ιγμόρεια και να φύγουν οι εκκρίσεις.
• Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι το τζίντζερ βοηθάει στη μείωση των αρθριτικών ενοχλήσεων. Παρ’ όλα αυτά, απαιτούνται ακόμη περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση των πιθανών του δράσεων στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. .
• Η πιπερόριζα περιέχει αντιφλεγμονώδεις ουσίες και αιθέρια έλαια, τα οποία σε μελέτες με ζώα διαπιστώθηκε ότι ασκούν αναλγητική και ηρεμιστική δράση. Τα τελευταία χρόνια, ερευνητικές ομάδες αποφάσισαν να μάθουν εάν ασκούν την ίδια δράση και στους ανθρώπους, αναφέρει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς». Στην πιο πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Επιθεώρηση «The Journal of Pain», συμμετείχαν 74 ενήλικοι οι οποίοι έκαναν ασκήσεις που στόχο είχαν να τους προκαλέσουν μυϊκό πόνο και φλεγμονή. Επί 11 ημέρες οι εθελοντές, είτε έτρωγαν 2 γραμμάρια πιπερόριζα την ημέρα, είτε μια ανενεργό ουσία. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η πιπερόριζα μείωνε κατά περίπου 25% τον πόνο τους, αλλά μόνο μετά το πρώτο 24ωρο από τη γυμναστική. Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της πιπερόριζας βοηθά στην ανακούφιση από τον πόνο και στην μείωση της φλεγμονής που σχετίζεται με την αρθρίτιδα, τους ρευματικούς και μυϊκούς σπασμούς. Οι θεραπευτικές ιδιότητες της πιπερόριζας διεγείρουν αποτελεσματικά την κυκλοφορία του αίματος, αποβάλλοντας τις τοξίνες από το σώμα, καθαρίζοντας το έντερο και τα νεφρά, και θρέφοντας το δέρμα
• Σε μια παρόμοια μελέτη, μια άλλη ερευνητική ομάδα διερεύνησε τι συμβαίνει μόνο την πρώτη και στη συνέχεια τη δεύτερη ημέρα μετά τη γυμναστική. Οπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η πιπερόριζα μείωνε κατά περίπου 25% τον πόνο τους, αλλά μόνο μετά το πρώτο 24ωρο από τη γυμναστική. Και πάλι, η πιπερόριζα δεν φάνηκε να επηρεάζει τον πόνο το πρώτο 24ωρο από τη γυμναστική, αλλά την επόμενη ημέρα ο πόνος ήταν λιγότερος, γεγονός που οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η πιπερόριζα «μπορεί να αμβλύνει την εξέλιξη του πόνου». Άλλες μελέτες επιβεβαίωσαν πως η πιπερόριζα δεν ωφελεί κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τη γυμναστική, αλλά μπορεί να μειώσει τον πόνο από τη δεύτερη ημέρα και μετά.
• Για κράμπες: Σε 100 ml ελαιόλαδο, προσθέστε 1 κουταλιά φρεσκοτριμμένο τζίντζερ, ανακατέψτε το, βάλτε το σε ένα γυάλινο δοχείο και αφήστε το εκεί για 2 εβδομάδες. Kάθε φορά που έχετε κράμπα, κάντε εντριβές με το λάδι από τζίντζερ, γιατί διεγείρει την περιφερειακή κυκλοφορία του αίματος και απαλύνει τα συμπτώματα.
• Η λήψη υψηλής δοσολογίας Ginger (πάνω από 10g ημερησίως) μειώνει σημαντικά τη συσσώρευση αιμοπεταλίων (δημιουργία θρόμβων), διότι καταστέλλει τη δημιουργία θρομβοξάνης (1) κατά 37%. Το Ginger μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης (και καταστέλλει τη βιοσύνθεση νέας χοληστερόλης) όταν λαμβάνεται μακροπρόθεσμα (2,3). Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι οι ενώσεις capsaicin (καψαϊκίνη) και shogaol, που περιέχονται στο Ginger, μειώνουν την αρτηριακή πίεση.
• Η φήμη του τζίντζερ όμως βασίζεται πάνω απ’όλα στις αφροδισιακές του ιδιότητες που οφείλονται στις τζιντζερόλες, οι οποίες αυξάνουν την ποσότητα σπέρματος που παράγεται και βελτιώνουν την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.
• Σύγχρονοι ερευνητές έχουν καταγράψει πολλά από τα οφέλη της πιπερόριζας στην υγεία: σε άρθρο του 2011 στο Critical Reviews in Food Science and Nutrition, αναφέρεται ότι αυτή η εξωτική ρίζα, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη θεραπεία καρδιαγγειακών προβλημάτων, πεπτικών διαταραχών,
• Μπορεί να βοηθήσει στο διαβήτη. Η Πιπερόριζα μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, με βάση το αποτέλεσμα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Ένα συστατικό της ασιατικής ρίζας αυξάνει την ικανότητα απορρόφησης της γλυκόζης των μυών. Με αυτόν τον τρόπο, ο κίνδυνος των επιπλοκών για τα άτομα με διαβήτη μειώνεται.
• Μειώνει τη συσσώρευση λίπους. Μια μελέτη το Σεπτέμβριο του 2011, αξιολόγησε τον αντίκτυπο του τζίντζερ στην απορρόφηση λίπους. Αρουραίοι έλαβαν ημερήσιες δόσεις πιπερόριζας για οκτώ εβδομάδες. Η θεραπεία αυτή διευκόλυνε την πέψη του λίπους και αύξησε τα επίπεδα ενέργειας. Αυτές οι αλλαγές, εμπόδισαν τη συσσώρευση του λίπους στο σώμα.
Κίνδυνοι και παρενέργειες πιπερόριζας
-Όποιος πάσχει από πέτρα στη χολή θα πρέπει να απέχει από την κατανάλωση της ρίζας, ώστε να αποφευχθεί ο ερεθισμός στη χοληδόχο κύστη.
-Επίσης, για τις εγκυμονούσες συνιστάται να μην καταναλώνουν τη ρίζα, καθώς η Πιπερόριζα θα μπορούσε να πυροδοτήσει την έναρξη του τοκετού.
Πώς θα το βρείτε στην αγορά
• Σε ρίζα.
• Σε σκόνη (μπαχαρικό που προέρχεται από αποξηραμένη πιπερόριζα κατόπιν ειδικής επεξεργασίας).
• Σε σιρόπι.
• Σε αιθέριο έλαιο.
• Σε κάψουλα.
• Σε βάμμα.
• Σε τσάι
Tο μπαχαρικό θα το βρείτε σε μεγάλα σουπερμάρκετ, καθώς και σε μαγαζιά που πωλούν μπαχαρικά. Tη ρίζα θα τη βρείτε σε σουπερμάρκετ και σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και βιολογικών προϊόντων. Tο αιθέριο έλαιο, το σιρόπι, τις κάψουλες και το βάμμα θα τα αναζητήσετε σε επιλεγμένα φαρμακεία.
H ρίζα πρέπει να είναι λεία, χωρίς ρυτίδες και σκληρή με ομοιόμορφο χρώμα. Σε περίπτωση που κάποια σημεία είναι μαλακά, ρυτιδιασμένα ή με διαφορετικό χρώμα σημαίνει ότι δεν είναι φρέσκια.
Συντήρηση : H φρέσκια ρίζα συντηρείται στο ψυγείο για δύο εβδομάδες περίπου. Kατά τη φύλαξη δεν πρέπει να την ξεφλουδίσετε όλη, γιατί θα αλλοιωθεί γρήγορα και θα χαθούν τα θρεπτικά της συστατικά. Φροντίστε να ξεφλουδίζετε κάθε φορά μόνο το σημείο που πρόκειται να καταναλώσετε.
Πώς να το καταναλώσετε;
H χαρακτηριστική του γεύση νοστιμίζει φαγητά, σάλτσες, γλυκά, ροφήματα και κοκτέιλ ποτών. Mπορείτε να το καταναλώσετε ωμό, αλλά και μαγειρεμένο.
