της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea
Το ξίδι ή ξύδι δεν είναι μόνο για να νοστιμίζεις φαγητά. Ξέρετε πως έχετε ένα φάρμακο στην κουζίνα σας; Το ξίδι είναι φθηνό και είναι αυτό που θα το βάλετε στη σαλάτα σας, για να της δώσει μια ωραία γεύση, ταυτόχρονα όμως μπορεί να σας προστατεύει από τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο, ακόμη και να σας βοηθήσει να διατηρήσετε λαμπερή την επιδερμίδα σας και να λειτουργήσει ως αντιγηραντικό.
Το ξίδι είναι όξινο υγρό που προέρχεται από τη ζύμωση της αιθανόλης του κρασιού σε αιθανικό οξύ, μετά από χρόνια, χωρίς την προσθήκη ζάχαρης και με τη βοήθεια κάποιων χρήσιμων βακτηρίων.
Υπάρχουν διάφορα είδη ξιδιού, όπως το βαλσάμικο, το κόκκινο και το άσπρο. Το ξίδι φτιάχνεται κυρίως από κρασί, αλλά μπορεί και να φτιαχτεί και από φρούτα όπως μήλα, ντομάτα και καρύδα, από όσπρια όπως ρύζι και από μπίρα. Τα ξίδια που προέρχονται από χυμούς σταφυλιών και μήλων είναι τα πιο εύγευστα. Το μηλόξιδο είναι το πιο πολύτιμο.
Και ετοιμολογία «ΞΙΔΙ» ἢ «ΞΥΔΙ»; η λέξη βγαίνει από το οξίδιον υποκοριστικό της λέξης όξος (δὲν παράγεται ἀπὸ τὸ «ὀξύς»)
Το ξίδι δεν έχει μόνο αυτήν την υπέροχη γεύση μαζί με μια σαλάτα και δεν δίνει μόνο λάμψη στα υαλικά σας, αλλά είναι επίσης μια αποθήκη σημαντικών βιταμινών, ανόργανων ουσιών, απαραίτητων αμινοξέων και ενζύμων και έχει μια σειρά από εκπληκτικές θεραπευτικές δυνατότητες .
Η χρήση του ξιδιού για την αποτοξίνωση του οργανισμού χρονολογείται από την εποχή του Ιπποκράτη, ο οποίος συνέστησε μηλόξιδο για τη θεραπεία των πόνων στις αρθρώσεις, στα πεπτικά προβλήματα και τις αιματολογικές διαταραχές. Το μηλόξιδο καταστρέφει τα επιβλαβή για το πεπτικό σύστημα βακτήρια, δημιουργώντας πιο αποτελεσματική πέψη και εξάλειψη των αποβλήτων. Επίσης, βοηθά στη διάλυση του λίπους γεγονός που βελτιώνει τη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών που έχουν ως κύρια αποστολή να αποτοξινώνουν το σώμα
Το ξίδι συνιστά μια αποτελεσματική θεραπεία για μια σειρά από ασθένειες που προκαλούν χρόνιο πόνο. Εκείνοι που χρησιμοποιούν συχνά ξίδι ή μηλόξιδο στη διατροφή τους, έχουν αναφέρει ανακούφιση από ημικρανίες, ουρική αρθρίτιδα, χρόνια κόπωση και ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Οι 18 πιο θεραπευτικές χρήσεις του ξιδιού είναι:
1. Επούλωση εγκαυμάτων. Για την ελαχιστοποίηση της φλεγμονής και του οιδήματος, εφαρμόζουμε μηλόξιδο κατ ‘ευθείαν από το μπουκάλι στα εγκαύματα. Ανακουφίζει τον πόνο και το τσούξιμο και προλαμβάνει τις φουσκάλες.
2. Απελευθερώνει την αναπνοή. Αν έχει βουλώσει η μύτη, βράσε νερό με ξίδι και κάνε εισπνοές των υδρατμών. Βράστε σε μια κατσαρόλα με νερό αρκετές κουταλιές της σούπας μηλόξιδο και εισπνεύστε τον ατμό.
3. Διώχνει τον πονοκέφαλο. Βρέξτε ένα πανί με ξίδι, και τοποθετήστε το σαν κομπρέσα στο μέτωπό σας και ξαπλώστε. Για την ημικρανία, αναμείξτε ίσα μέρη ξίδι και νερό σε μια κατσαρόλα και αφήστε να πάρει μία βράση. Γείρετε το κεφάλι σας πάνω από τη λεκάνη και εισπνεύστε 75 αναπνοές.
4. Απαλύνει τον πονόλαιμο. Κάντε γαργάρες με ένα διάλυμα από ζεστό νερό και ξίδι 50-50.
5. Ανακουφίζει από τα ηλιακά εγκαύματα: Εφαρμόστε κρύο ξίδι στο δέρμα για να ανακουφιστείτε από τον πόνο και να προλάβετε τις φουσκάλες, έχει αντισηπτικές ιδιότητες. (Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να το αποφύγουν.)
6. Σταματά τον λόξιγκα. Πιείτε ένα ποτήρι ζεστό νερό, με ένα κουταλάκι του γλυκού ξίδι.
7. Επουλώνει τα τσιμπήματα εντόμων: Κάντε μια πάστα από ξίδι και καλαμποκάλευρο και να την εφαρμόσετε άμεσα σε τσιμπήματα εντόμων ή τσιμπήματα σφήκας, ΟΧΙ όμως σε τσιμπήματα μέλισσας. Στο τσίμπημα της σφήκας το δηλητήριο είναι αλκαλικό και με το ξίδι (όξινο) εξουδετερώνεται.
8. Ανακουφίζει τα πόδια. Ξεπλύνετε καλά τα πόδια αρκετές φορές την ημέρα με ξίδι μήλου μηλίτη. Το οξύ περιεχόμενο του ξιδιού βοηθά να σταματήσει η ανάπτυξη μυκήτων και ανακουφίζει από τον κνησμό.
9. Καταπολεμά τις νυχτερινές εφιδρώσεις. Για νυχτερινές εφιδρώσεις κατά την εμμηνόπαυση, ή για εφίδρωση που προκαλείται από τη γρίπη, σφουγγίστε την επιδερμίδα σας με ξίδι μήλου μηλίτη πριν πάτε για ύπνο.
10. Καταπολεμά την πρωινή αδιαθεσία. Πίνοντας ένα ποτήρι νερό που περιέχει ένα κουταλάκι του γλυκού ξίδι μήλου μηλίτη, το πρωί, θα ανακουφιστείτε από την πρώιμη ναυτία της εγκυμοσύνης, και είναι ασφαλές για το μωρό.
11. Κάνει καλό στους μυϊκούς πόνους. Μια κουταλιά της σούπας ξίδι κι ένα ποτήρι νερό μειώνει τους μυϊκούς πόνους και την κόπωση, χάρη στα αμινοξέα και τα οξέα του καλίου.
12. Βοηθά στις κράμπες. Οι άνθρωποι που είναι επιρρεπείς στις μυϊκές κράμπες, μπορεί να θεραπεύσουν εύκολα τον πόνο τους με ξίδι. Λειτουργεί ιδιαίτερα καλά για εκείνους που υποφέρουν από κράμπες στα πόδια. Απλά ανακατέψτε 2 κουταλιές της σούπας μηλόξυδο σε ένα ψηλό ποτήρι νερό και πιείτε το γρήγορα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στις κράμπες και να σας βοηθήσει να αφήσετε πίσω σας τον πόνο.
13. Κάνει για την δίαιτα. Το ξίδι είναι λιποδιαλυτικό και βοηθάει στην καύση του λίπους στο σώμα. Χρησιμοποιήστε το στα γεύματά σας αν θέλετε να αδυνατίσετε. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2010 στην επιθεώρηση Annals of Nutrition and Metabolism, αναφέρθηκε ότι 2 κουταλάκια του γλυκού ξίδι κατά τη διάρκεια των γευμάτων μειώνουν τη γλυκαιμική ανταπόκριση της προσλαμβανόμενης τροφής κατά περίπου 20% σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο. Το ξίδι βοηθά, επίσης, στη δημιουργία αίσθησης κορεσμού και συνεπώς μειωμένης κατανάλωσης τροφής.
14. Βοηθά στον διαβήτη. Η ικανότητα του ξιδιού να μετριάζει τα επίπεδα ινσουλίνης και γλυκόζης φαίνεται πως το κάνουν ιδιαίτερα ωφέλιμο για τους διαβητικούς. Σε μια σουηδική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2005 στο περιοδικό European Journal of Clinical Nutrition, όταν οι συμμετέχοντες έτρωγαν ένα απλό γεύμα υδατανθράκων με βάση το λευκό ψωμί, αλλά συμπλήρωναν με ξίδι, βίωναν σε μικρότερο βαθμό μια απότομη αύξηση γλυκόζης στο αίμα. Η κατανάλωση του ξιδιού στα γεύματα έχει χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία στο σπίτι πριν την έλευση της φαρμακευτικής θεραπείας του διαβήτη.
Σύγχρονες μελέτες δείχνουν όχι το ξίδι μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα γλυκόζης μετά το φαγητό και να βελτιώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη σε διαβητικούς τύπου 2. Η θετική επίδραση του ξιδιού φαίνεται όταν καταναλώνεται με ένα γεύμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (π.χ. πουρές πατάτας και γάλα χαμηλών λιπαρών) και όχι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (π.χ. ολικής άλεσης ψωμί, μαρούλι, τυρί χαμηλών λιπαρών). Φαίνεται πως το οξικό οξύ που περιέχει το ξίδι επιβραδύνει τη γαστρική κένωση (άδειασμα του στομαχιού) και επομένως καθυστερεί την απορρόφηση των σακχάρων ενώ παράλληλα βελτιώνει τον κορεσμό σε υγιή άτομα (την αίσθηση της ικανοποίησης της πείνας). Μετά την προσθήκη 1-2 κουταλιών σούπας ξίδι σε ένα γεύμα που περιέχει υψηλού γλυκαιμικού δείκτη σάκχαρα (π.χ. λευτό ψωμί, ρύζι, μακαρόνια) μειώνονται τα επίπεδα γλυκόζης κατά 25-25% και υπερδιπλασιάζεται ο κορεσμός. Βλέπουμε πως οι δράσεις της προσθήκης του ξιδιού σε ένα γεύμα είναι σημαντικές τόσο λόγω βελτίωσης του οξειδωτικού στρες μέσω της μείωσης της γλυκόζης που απορροφάται όσο και λόγω αύξησης του κορεσμού που μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερη κατανάλωση φαγητού για τις επόμενες 2-4 ώρες και κατά συνέπεια καλύτερη διαχείριση του σωματικού βάρους. Επιπλέον, το οξικό οξύ φαίνεται να καταστέλλει τη δράση της δισακχαρίτης, η οποία είναι ένα ειδικό ένζυμο, το οποίο βοηθάει στην καλύτερη απορρόφηση των σακχάρων στο αίμα. Έτσι, μειώνοντας τη λειτουργικότητα του ενζύμου, μειώνεται και η περιττή απορρόφηση γλυκόζης.
Η θετική επίδραση του ξιδιού έχει φανεί και σε διαβητικούς ασθενείς τύπου 1. Με την κατανάλωση 2 κουταλιών της σούπας ξίδι με ανάμεικτο γεύμα παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στη γλυκόζη του αίματος μετά τα 30 λεπτά από την κατανάλωση της τροφής. Οι πιθανοί μηχανισμοί δράσεις του ξιδιού που προτάθηκαν παραπάνω ισχύουν και για την περίπτωση του διαβήτη τύπου 1.
14. Περιορίζει την δίψα. Για να μειωθεί η δίψα μπορείς να πιεις ένα ποτήρι νερό στο οποίο έχεις ρίξει μερικές σταγόνες μηλόξιδο.
15. Χρησιμοποίησε μηλόξιδο με μέλι ως τονωτικό γενικής χρήσης που θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις παχυσαρκία, αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, εξανθήματα, τροφική δηλητηρίαση, καούρα, πόνο στο λαιμό, κακή όραση, πιτυρίδα, εύθραυστα νύχια και κακή αναπνοή.
16. Κάνει τα δόντια πιο άσπρα. Τα κίτρινα δόντια δεν έχουν καθόλου καλή εμφάνιση γι’ αυτό θα πρέπει να προσθέσετε ξίδι στη ρουτίνα της στοματικής σας υγιεινής. Πριν βουρτσίσετε τα δόντια σας, απλά κάντε γαργάρες με μια μικρή ποσότητα ξιδιού. Μετά τις γαργάρες φτύστε το ξίδι και βουρτσίστε τα δόντια σας όπως συνήθως.
17. Αντιμετωπίστε τις ψείρες με φυσικό τρόπο. Τα παλιά χρόνια χρησιμοποιούσαν το ξίδι στα παιδιά στο ξέβγαλμα των μαλλιών μετά το λούσιμο για να αποφύγουν τις ψείρες.
18. Αφαιρέστε λεκέδες στα χέρια από μούρα, παντζάρια και κεράσια πλένοντας τα χέρια με ξίδι. Είναι πιο υγιεινό από χημικά καθαριστικά.
Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες του ξιδιού, που υπάρχει σε όλες τις κουζίνες. Να θυμόσαστε λοιπόν πως ταυτόχρονα είναι και ένα φάρμακο.
Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc
