Τελικά υπάρχει μητρικό ένστικτο ή είναι ένας μύθος; Θεωρώ ότι η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι υποκειμενική. Τόσα εκατομμύρια χρόνια ανθρωπότητας και εξέλιξης βασίστηκαν σαφώς σε κάποιο ένστικτο αλλά και τη μίμηση, όταν δεν υπήρχε η γλώσσα και η επικοινωνία στους ανθρώπους των σπηλαίων. Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό πλάσμα το οποίο είναι εντελώς ανίκανο να επιβιώσει μόνος του. Ναι, σε εκείνες τις περιόδους σαφώς το ένστικτο, λειτουργούσε και με το παραπάνω. Σήμερα όμως;
Aditya Romansa/Unsplash
Υπάρχει μητρικό ένστικτο;
Δεν ξέρω αν το ένστικτο είναι σαν ένα καμπανάκι που χτυπά και ξαφνικά ξέρεις ότι από δω και πέρα θα είσαι μαμά. Θυμάμαι ότι στη φάση της εγκυμοσύνης πρόσεχα περισσότερο γενικά γιατί δεν ήμουν μόνη μου, ωστόσο μέχρι να δω το μωρό δεν μπορώ να πω ότι είχα καταλάβει κάτι.
Θυμάμαι όταν επικοινώνησα πρώτη φορά με τον παιδίατρο μου έκανε εντύπωση που μου είπε, ότι θα μιλάμε μόνο οι δυό μας και όχι ο μπαμπάς από το τηλέφωνο. Εκ των υστέρων κατάλαβα γιατί το είπε αυτό. Ο γιατρός πίστευε ότι εγώ καταλάβαινα κάτι παραπάνω όταν ήμουν μόλις λίγων ημερών μαμά σε σχέση με τον άντρα μου, χωρίς εγώ να έχω καμία ιδέα. Θέλω να το ξέρεις αυτό, ότι όταν γεννάς ένα παιδί ειδικά το πρώτο σου, δεν ξέρεις τίποτα.
Δεν ξέρεις αν κλαίει επειδή πεινάει, επειδή θέλει κάτι, επειδή πονάει, επειδή θέλει αγκαλιά. Κανένα ένστικτο δεν μπορεί να σου δώσει τις απαντήσεις αυτές, μόνο η παρατήρηση και η συνήθεια. Κάτι που κατακτά σιγά σιγά και ο μπαμπάς, για να είμαστε ειλικρινείς.
Το μητρικό ένστικτο είναι ιδέα
Είναι μια ιδέα που έχουμε όχι όλοι οι άνθρωποι αλλά έχω παρατηρήσει ότι το έχουν κοπέλες που είναι μαμάδες. Αυτό το νοιάξιμο ουσιαστικά για τον άλλον άνθρωπο. Να βοηθήσεις, να τον προσέξεις, να του δείξεις φροντίδα αν χρειαστεί. Αν για παράδειγμα ένας φίλος δεν νιώθει καλά, ψάχνεις να βρεις έναν τρόπο να τον ανακουφίσεις. Αν ο σύντροφος, η αδερφή σου, η φίλη, η συνάδελφος χρειάζεται μια φροντίδα, σκέφτεσαι όπως θα σκεφτόσουν για το παιδί σου.
Σε εμένα δηλαδή έχω παρατηρήσει ότι δεν συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους. Ίσως στους πιο κοντινούς μου που τους ψάχνω να βρω μια λύση και με ποιο τρόπο θα βοηθήσω. Και αυτό το ένστικτο αν μπορώ να το πω έτσι, γεννήθηκε μετά την μητρότητα. Εκτός από τα παιδιά μου δηλαδή νοιάζομαι σαν τα παιδιά μου και άλλους ανθρώπους.
Σύμφωνα με έρευνες, το μητρικό ένστικτο είναι ένας μύθος. Το φύλο και η ταυτότητα του ατόμου δεν μπορούν να σταθούν αρκετά για να δώσουν όλες αυτές τις ικανότητες, όσο τα ερεθίσματα και η σχέση που έχεις με το άτομο.
Η ψυχοθεραπεύτρια Dana Dorfman, PhD, συμφωνεί ότι πολλές πτυχές του μητρικού ενστίκτου είναι μύθος. «Η διαίσθηση ή η έμφυτη αίσθηση μιας μητέρας για τις ανάγκες του μωρού μπορεί να αποδοθεί στις εμπειρίες, την ιδιοσυγκρασία και το στυλ προσκόλλησης».
Όλοι μπορούν να το αποκτήσουν
Είτε γέννησες είτε όχι, δεν μπορείς να πεις ότι δεν θα νιώσεις ποτέ το μητρικό ένστικτο γιατί η αλήθεια είναι ότι αυτή είναι μια ικανότητα που μπορούν να αναπτύξουν όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως. Αρκεί μόνο να έχεις διάθεση για να ακούσεις και να παρατηρήσεις τον άλλον άνθρωπο που είναι απέναντί σου, όποιος και αν είναι αυτός.
Λαμπρινή Λαδά 29 March 2022
